17 Temmuz 2021 Cumartesi

Yedi Ulak - Dino Buzzati Öykülerinden


Romanlarıyla tanıştığımız Buzzati'nin hikâyeciliğine dair çok önemli bir kitap.
Kısa alıntılarla geçiştirilemeyeceğine inandığım, 
birbirinden güzel öyküler var.
İtinalı biçimde hazırlanmasıysa ayrı güzellik katmış.
Okunmasına vesile olsun.
...

Yeni çizmelerini yere sürterek ilerleyen askerlerin başlıklarının altından boğuk sesler duyuluyordu; tüfeklerini, 37 model güzel tüfeklerini tıpkı heybe gibi yana sarkıtmışlardı.Hemen hemen herkesin bakışları yerde, önünde yürüyen arkadaşının yukarı doğru kocaman çamur yığını fırlatan topuklarındaydı.Hükümet elbette bu genç birlik için elinden geleni yapmıştı.Tıpkı fişek çantalarındaki gibi, ayakkabıların üstündeki yumuşak tüyün de birinci kalite olması memnuniyet vericiydi.Yağmurda bile formunu kaybetmeyen klasik model başlıklarda hala fabrika kokusu vardı; İtalyan bayrağının üç rengini taşıyan, el yapımı kuşakları göz alıcıydı.Tüm bunlara rağmen hepsi de kader denen o şeyin varlığına duyarsız bir halde yürümeyi sürdürüyordu.Kader yola çıkmadan evvel bana görünmüştü: Kışlanın karşısındaki meydandan dörtnala gelen gizemli bir at kılığındaydı.

...

(Askeri Zarafet)

---

...

Cevere'nin sesinin yükseldiğini duydum; fevkalade derindi, ne neşeliydi ne de hüzünlü, yeryüzünün mutsuzluklarından azar azar uzaklaşmıştı sanki."Benim adım Cevere" diyordu (ah, elbette onun barbar dilini bilmiyordum, ama yine de anlayabiliyordum.) "Benim adım Cevere," diyordu, "yılların insanın neşesini hiç yitirmeden geçtiği, büyük nehirlerin olduğu topraklara gidiyoruz."

O an, ölüler de şarkı söylemeye koyuldu, fakat fazlasıyla hüzünlü bir koroydu bu, hayata dair pişmanlıklarını anlatıyorlardı: "İpek giysiler," diyorlardı, "yiyecekler, gece görülen düşler, sütler, şişman develer, esmer kızlar, savaş hayalleri, oğlak etinin tadı, ah ne kadar da az zaman geçirdik birlikte!"

...

(Cevere)

---

...

Şimdi kaybolmuş ve tek başına.Ne bomboş göklerden ne sımsıkı kapalı termit tepeciklerinden ne de yeryüzündeki herhangi bir yerden biri gelebilir yardıma.Kısa adımlarla yürümeyi sürdüren ve gittikçe daha devasa, belirsiz görünen kendi gölgesi önünden gidiyor ama iri cüssesi artık hiçbir işe yaramıyor, az önce duyumsadığı o gurur, yarasından akan kanla dışarı damlıyor ve tohum misali yol boyunca toprağa ekiliyor.

...

(Yaşlı Yabandomuzu)

...

Yedi Ulak
Dino Buzzati
Deli Dolu - Tudem Yayın Grubu
Türkçeleştiren: Özge Parlak Temel

Visions of Europe (2004), Kısa Film - Stijn Coninx

 Visions of Europe (2004)
Kısa Film - Stijn Coninx


Herge & Tenten

 
Herge & Tenten
1965

"Her çizer kendini çizer." 
                                    Yılmaz Aslantürk

Evropa - Kısa Film, Damjan Kozole - Visions of Europe (2004)

 
Visions of Europe (2004)
Kısa Film - Damjan Kozole

16 Temmuz 2021 Cuma

el-Mervezi'nin Cömertliği, Cimrilerin Yemeği - İbn Abdirabbih

Asmai anlatıyor:

el-Mervezi kendisine gelen ziyaretçilerine:

"Bugün öğle yemeği yediniz mi?" diye sorardı.Eğer, "Evet" deseler:

"Öğle yemeği yememiş olsaydınız, size bir şeyler yedirirdim.Ancak yemişsiniz." diye cevap verirdi.
Şayet, "Hayır" deseler bunun üzerine:

"Eğer öğle yemeği yeseydiniz size şarap ikram edecektim." derdi.

Dolayısıyla misafirleri "Evet" de deseler, "Hayır" da deseler bir şey kazanmıyorlardı.

---

Cimrileri hicveden şiirlerden:

Tıka basa dolu olsa da sarayın iğne ile
Ve Hz. Yusuf gelip senden rica etse
Yırtılmış gömleğini dikmek için
Tırnağını bile vermezsin o peygambere

...

Evde oldukları bilinmesin diye dilsiz olur
Namazlarını bile ezansız kametsiz kılar!

...

el-Mervezi'nin Cömertliği, Cimrilerin Yemeği
İbn Abdirabbih
Şarlatanlar, Deliler, Cimriler ve Asalaklar

The Miracle, Kısa Film - Martin Sulik, Visions of Europe (2004)

 

The Miracle - Kısa Film / Martin Sulik
Visions of Europe (2004)





The Miracle - Kısa Film / Martin Sulik
Visions of Europe (2004)

Vitalina Varela (2019), Pedro Costa

Vitalina Varela (2019), Pedro Costa
- Biz bu gölgelerden doğduk -

...
Yol zordu.
Her iki taraf...ve aşağısı
Karanlık yeryüzünü kapladı.
En yüksek tepenin ardına vardı.
Aniden, yüzü yumuşak fakat muazzam bir ışıkla aydınlandı.
Ne var ne yoksa önüne serilmişti.
Vadi ve uçurum
ve gökyüzünün bir kısmı
saf bir ay ışığı olarak ortadaydı.
Bu parlak yüz, İsa'nın hiç dokunmadığı bir kişiye aitti.
Fakat diğer yüz; öptüğü yüz karanlıkta kalmıştı;
sanki onun suçunu gizler gibi.
Hiç ışık yoktu.
Karanlık bir geceydi.
Dünya ikiye bölünmüştü.
Ve bu yarısı gölgelerin içinde kalan kısımdı.
Biz bu gölgelerden doğduk.









Vitalina Varela (2019), Pedro Costa
- Biz burada hiçkimseyiz -












Vitalina Varela (2019)
Pedro Costa

Gözden Irakta - Aydın Selcen


 "ve yüzleri unutmaya başlayarak saldırıya geçiyorum
ve bazı yerlerde hiç bulunmadığıma yemin ediyorum."

Philip Larkin, "Kış Sarayı", 1978

...

Askerden döndüğümde yeni Müsteşar Onur Öymen (ben girdiğimde Müsteşar Büyükelçi Özdem Sanberk'ti ve benim zihnimde hep "Müsteşar" sözcüğünün cisimleşmiş hali olarak kaldı) birden fazla dil bilenlerle Enformasyon Dairesi'ni güçlendirmeye karar vermişti.Beni de oraya verdiler.Doğrusu, tüm bir yıl yabancı gazeteleri okuyarak boş oturdum ve boş oturdukça kendimi sorguladım durdum.Godard der ya, "Bir sandalye çekip, boş bir duvara saatlerce bakarsanız, o duvarda yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunu düşünmeye başlarsınız," diye, biraz öyle.

(Başlangıç)

...

Mesud Barzani ile Maslak'tan yokuş aşağı inerken gözü Çetin Doğan Kışlası'nın girişindeki tabelaya takıldı.O dönemde Çetin Doğan hapisteydi.Bana dönüp davanın serencamı hakkında bilgi almak istedi.Sonra camdan dışarı boşluğa doğru bakarak, "Çetin Paşa, Türkiye'nin bizim tarafa gönderdiği en nitelikli askerdi.Yalnızca bir general değil, çok iyi diplomattı da" dedi.Verecek yanıtım yoktu, sustum.

...

(Barzani)

...

Caydırıcılık önemli.Eğer belimde silahla masaya oturursam ve siz silahsızsanız, müzakerede elim daha güçlü demektir.Belimde silah olduğunu size ceketimi hafifçe sıyırıp gösterirsem bu bilgi sizin tutumunuzu ve müzakerenin seyrini etkiler.Ya sizin silahsız olduğunuza dair bilgim yanlışsa?İstihbarat bunun için önemli.Pekiyi, silahlı olduğum halde, hiçbir koşulda elim belime gitmiyorsa veya silahı çekip ateşlemeden tekrar yerine koyuyorsam?Muhataplarım "kalıbının adamı değilmiş" diye düşünmeye başlar.Bu da müzakerede istediğim sonucu almamı güçleştirir.

...

Diplomaside iletişim dostluk demek değil.İkinci dünya Savaşı sonunda Patton ile Jukov Berlin'e yarış halinde eşanlı girer.Seramoni sırasında, kadehleri ellerindeyken Patton tercümana "ona bir o.ç. olduğunu söyle" der.Tercüman kekeler.Patton ısrar eder, tercüman çeviriyi yapar.Jukov'un suratı asılır, sert tonda Rusça yanıt verir.Öfke patlamalarıyla tanınan Patton "ne dedi" der.Tercüman yutkunarak "o da sizin bir o.ç. olduğunuzu düşünüyormuş" der.Patton'un gülümsemesi yüzüne yayılır."O zaman iki o.ç. bir arada bu işi halledelim" der.Doğru diplomatik iletişimin temeli tam da budur.

...

Senarto dışına çıkmamak.Buna (benim "guru" kabul ettiğim lisedeki muhterem edebiyat hocam Mişel Tagan'ın tabiriyle) "tablonun üzerine işememek gerekir" de diyebiliriz.Yazılı senaryo içinde doğaçlama hakkınız vardır.Ama senaryoyu yırtıp atmaya kalkarsanız "master plan"a aykırı hareket ederseniz, bir el er veya geç kulağınıza yapışır.

...

Çoktaraflı meşruiyet.Diplomaside bir odanın zeminini boyarkenkapıya doğru gerilemek, kendinizi bir köşeye hapsetmemek esastır.Manevra alanı bırakmak hayatidir.Özellikle bizimki gibiorta sıklet ülkelerin hariciyeleri bunun için akeri müdahalelerde öncelikle uluslararası örgütlerden karar veya destek arar."Uluslararası camia" denildiğinde çoğunlukla akla münhasıran ABD gelir, doğru.Ama bakın Fransa, ABD'nin Suriye'yi vurmasına desteğini açıklarken, bu tür müdahalelerin "ABD başkanının tepesinin atmasına değil, çoktaraflı meşruiyete dayanması gerektiğine" de dikkat çekti.Manevra alanını, Şark kurnazının kıvırma payıyla da karıştırmamak gerekir.

...

(Diplomasi)

...

Yıl sonu geldiğinde şirkete ayrılma kararımı bildirdim...Çocukken ilk kez okuyup halen dahi en sevdiğim Türk yazarların başında gelen Sait Faik, hani Adapazarı'nda babasına ait ambarda çalışırken deneyimini "çucallar gelir, çuvallar gider, benim de ticaretten anladığım budur" diye anlatır ya, herhalde benim de bu işlerden anladığım bu kadardı.Sepil istifa kararımı öğrenip, tepki göstermesine karşılık, yine kendiliğinden girişimde bulunup, ayrılırken de bana belirli bir miktar toplu ödeme yapılmasını da sağlayacaktı.Böylece Erbil sonrası Ankara defterini de nihayet kapatıp, İstanbul'a kendi semtim Dalyan, Fenerbahçe mıntıkasına yıllar sonra temelli geri döndüm.

...

Kendimden çok genç insanlar tanıyıp, onların ne denli ileri gittiklerini ve ne denli hızlı hareket ettiklerini, kısa zaman içine ne denli farklı ve çok deneyim sığdırdıklarını gözlemledim.Yanında benim yaşadıklarımın sözü dahi edilmeyecek büyük acıların, zorlukların, sarsıntıların hatta belki skandalların içinden gelip geçmiş insanların güleç yüzlerini, geleceğe dair iyimserliklerini, mücadeleci dayanışmalarını ama hepsinden önemlisi omurgalarını yitirmediklerine tanıklık ettim.

(Sonrası)

...

Aydın Selcen
Gözden Irakta
İletişim Yayınları, 2019

Ich war zuhause, aber (2019) - Evdeydim, ama - Angela Schanelec & Soundtrack: Let's Dance - M. Ward

Ich war zuhause, aber (2019) - Evdeydim, ama - Angela Schanelec
 Soundtrack: Let's Dance - M. Ward












Ich war zuhause, aber (2019) - Evdeydim, ama - Angela Schanelec
-Tirad-









Ich war zuhause, aber (2019) - Evdeydim, ama
Angela Schanelec