7 Mayıs 2018 Pazartesi

buraları rüzgar, buraları yağmur, selçuk altun & the straight story


"Her hayatın özel bir sorunu olduğunu unutma ve
seninkinin korkunç matematiğiyle yetinmeyi öğren."
                                                                              Henry James



Doksanıncı yaş günümde karım bana acı bir sürpriz yaptı; öldü!
---
Emel'in ısrarıyla 1999 yapımı bir David Lynch filmi izlemiştim.Bir gerçek olaydan uyarlanan The Streight Story'nin kahramanı seksenlik Alvin Straight'ti.O bir ücra Iowa kasabasında bunalımlı kızıyla yaşayan yoksul ve onurlu bir emekliydi.Gözlerinden sorunu vardı, başkasının kullandığı araca binemediği gibi sürücü ehliyeti de yoktu.Bir gün küs olduğu ağabeyinin kalp krizi geçirdiğini öğrenince yorgun bir çim biçme traktörüyle Wisconsin'a doğru yola çıktı.400 kilometrelik yolu altı haftada kat etti.Önüne çıkan insanlara borçlanmama gayreti içindeydi, duruşuyla onları şaşırttı.Kendine rağmen ağabeyine ulaştı.Birbirlerine adlarını fısıldarken seslerindeki sevecenlikten, izleyicinin etkilenmemesi olanaksızdı.



Suçlanmam gerektiğinde "ikizler burcunun, iki ruhlu adamı olduğumu" zevkle yineleyen karımın bu filmi izlememdeki amacını önemsememiştim.Alvin Straight ile Sunar Aykan'ın adları ile soyadlarının ilk harfleri çaprazlama örtüşüyordu.Basit, yoksul ama onurlu bir yaşam sürmüş olmamı dilemişse umurumda bile değildi.

Beni asıl etkileyen Alvin Straight rolündeki Richard Farnsworth'un performansıydı.Adını daha önce duymadığım aktör bir arenada yaşam savaşı veriyormuşçasına etkileyiciydi.Filmin vizyona girmesinden bir yıl sonra Oscar ödülüne aday gösterilen aktörün intihar ettiğini öğrenmiştim.Yaşamın ilk ve son başrolünden sonra, felç geçirip yürüyemez duruma düşünce kendini vurmuştu.Seksen yaşındaki duayen aktör gençliğinde rodeoculuk yapmış ve filmi çevirirken kanserle de boğuşmuştu.Karımın bana Farnsworth'vari onurlu bir final dilediğini sanmıyordum.
----




Montparnesse tren istasyonunda indik.Taksi durağında sıramızı beklerken önümdeki genç kadın, yanlış anlamadıysam, Fransa'da yaşlıların kuyruğun önünde bekleme hakkından bahsetmişti.İngilizce, "Yüzümdeki bir maske, ben aslında senden bir yaş küçüğüm." diyerek onu güldürmüştüm.
---
Sahi, okumak varken  ben neden yazmıştım ki?Çarsizlikten aklıma bir Musevi atasözü takıldı: "Yoksul bir adam tavuk yiyorsa, ikisinden biri hastadır."
---
Koleksiyonumdaki imzalı kitaplar arasında bir sıralama yapmak hiç aklımdan geçmedi.Ama adıma imzalı olanların yeri ayrıdır.Bir zamanlar Virginia Woolf imzalı bir kitabım olsun isterdim ama artık hevesim kaçtı.İzninizle benim de bir sorum var; Signor di Pasquale, kütüphanenizde bir yangın çıksaydı ve tek kitap kurtarma şansınız olsaydı, hangisini seçerdiniz?

Kütüphanesinin gerçekten yandığını duymuşçasına kaskatı kesilmişti.Dudağı ve elleri titriyor, buram buram terliyordu.İki eliyle başını tutarken, "Giuliano, Giuliano" diye çığlık atmaya başladı.Yeğeni ve garson koşarak içeri girdiler.Di Pasquale kafasını koltuğuna dayamış inliyordu.
---


Ayaklarım ve bastonumun emrinde, eski kumar ve sefahat mekanlarıma gittim, çoğunu bulamadım."Beyazlı bir kadın" gibi Londra'da yoksa köpük ve duman şiddetinde izler bırakarak yitmek mi üzereydim?Belki de beddualarını aldığım Araplar yüzünden, sonunda Londra sokaklarında düşüp geberecektim.Lorca, Franco'nun milisleri tarafından kurşuna dizilince Borges, "Bir şair için ideal bir veda şekli" dememiş miydi?
---
Cocteau, "Bütün gizler kulak biçimindedir." buyurmuş.Tüm beden kulak kesildim.
---



"Başkasında günah bellediğimizin, bizim için  bir deney olması."
                                                               Ralp Waldo Emerson

Bunalımlı konuların, bunalımlı yazarı Tennessee Williams psikiyatri tedavisi alırken günlüğünde, "İçimdeki şeytanlardan kurtulursam, meleklerimi de yitiririm...Bu benim sonum olur." demiş.Beni meleklerle şeytanların dünyasına siz gönderirseniz yüksünmem.Kısa bir ömrünüz olmadı, hasta bir kitap kurdunun kurşunuyla dünyaya veda etmenin keyfini kaçırmak istemiyorsanız emrinizdeyim.
---
Ben, bastonum, Eralp ve Tuz akşam inerken sahile yürüdük, sokak köftecimizde karnımızı doyuracaktık.Yolda, romanımın galiba son cümlesini bulmuştum.Koynumda beslediğim yılanın da alıntı yapmak cüretinde bulunduğu Tennessee Williams, "İşim ve yaşam biçimim aynı zamanda ölüm şeklimdir." demişti.

Selçuk Altun
Buraları Rüzgâr Buraları Yağmur

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder